NARZĄDY CIAŁA LUDZKIEGO

Układ nerwowy

Układ nerwowy składa się z mózgu (mózgowia i rdzenia kręgowego) oraz z nerwów. Mózgowie umieszczone jest w czaszce. Przez specjalny otwór w dolnej części czaszki mózgowie przechodzi w kanał kręgowy i wypełnia go przybierając kształt długiego sznura, grubości małego palca. Przedłużenie mózgowia, znajdujące się w kanale kręgowym, nosi nazwę: rdzeń kręgowy. Opis wszystkich części mózgowia umieszczony jest w następnych rozdziałach, a tutaj będziemy tylko mówić o rdzeniu przedłużonym i półkulach mózgowych. Półkule stanowią główną masę mózgowia, jego część przedniogórną. Rehabilitacja Warszawa Dolna (tylna) część mózgowia, mająca kształt sznura długości 2,5 cm i będąca rozszerzonym przedłużeniem rdzenia kręgowego, nazywa się rdzeniem przedłużonym. Z mózgowia i rdzenia kręgowego wychodzą w postaci sznurków pnie nerwowe, które dzielą się na coraz drobniejsze nerwy i następnie swoimi końcowymi rozgałęzieniami dochodzą do skóry, mięśni, gruczołów, oka, ucha i innych narządów. Mózgowie i rdzeń kręgowy razem tworzą układ nerwowy ośrodkowy, a nerwy łączące ten układ z obwodem (tj. z wyżej wymienionymi narządami) nazywają się układem nerwowym obwodowymi.

Oglądając przy pomocy mikroskopu kawałeczki nerwów i mózgu można się przekonać, że tkanka nerwowa składa się z odrębnych dużych komórek z wypustkami. W każdej komórce znajduje się duże jądro o pęcherzykowatym kształcie z dużym jąderkiem. Komórka nerwowa wraz ze wszystkimi swymi wypustkami nazywa się neuronem.

Istnieją dwa typy komórek nerwowych: komórki z jedną wypustką i komórki z licznymi wypustkami. Komórka z wieloma wypustkami zwykle ma kształt gwiazdy. Od takiej komórki odchodzi kilka krótkich W wypustek, podobnych do sęczków wyschniętego drzewa. Te wypustki zwą się dendrytami. Słowo greckie "dendron" oznacza drzewo. Komórka z wieloma wypustkami posiada oprócz dendrytów jedną długą wypustkę, biegnącą daleko (niekiedy metr i więcej), tzw. akson. Akson jest to włókno nerwowe, zaopatrujące mięsień lub gruczoł w swoje zakończenia. Istnieje również inny typ neuronu. Komórka tego neuronu jest okrągła, posiada jedną wypustkę, która w pobliżu komórki dzieli się na dwie gałęzie. Jedna z gałęzi pod postacią włókna nerwowego biegnie dość daleko od obwodu, na przykład do skóry, gdzie tworzy zakończenia nerwowe, druga, przedstawiająca bardziej krótkie włókno nerwowe, kończy się w rdzeniu kręgowym z rozgałęzieniem podobnym do pędzelka.

Tkanka nerwowa składa się z wielkiej ilości neuronów, a to, co nazywamy nerwem, jest nie jednym włóknem, a pęczkiem włókien, przy czym komórki nerwowe, od których odchodzą poszczególne włókna nerwowe, znajdują się w układzie nerwowym ośrodkowym, tj. w mózgowiu i rdzeniu kręgowym.

Jak już mówiliśmy, zaródź każdej komórki żywej odznacza się pobudliwością (tj. zdolnością do odpowiedzi na bodźce), ale ta cecha szczególnie przejawia się w komórce nerwowej.